VAJİNİSMUS

Vajinismus, birçok kadının yaşadığı, kadınlar arasında cinsel terapiye en yaygın başvurunun olduğu çözülebilir bir cinsel işlev bozukluğudur. Vajinismus nedir, belirtileri, nedenleri ve bilimsel çözüm yollarını bu yazıda bulabilirsiniz.

Vajinismus Nedir?

Vajinismus, kadının vajinal kaslarının istemsiz bir şekilde kasılması sonucu, cinsel birleşmenin gerçekleşememesi veya ağrılı ve zorlayıcı bir hal alması durumudur. Kasılmaların nedeni kadının partnerini istememesi değildir; kasılmalar kontrol dışında, istemsizce gerçekleşir. Bu kasılmalar sonucu vajinal açıklık daralır; bunun sonuncu olarak cinsel birleşme ya imkansızlaşır ya da şiddetli ağrıya yol açar.

Vajinismus Psikolojik mi?

Vajinismusun fizyolojik temelleri olup olmadığını anlamak için öncelikle mutlaka jinekolojik muayene olunması gerekir.

Vajinismus, çoğunlukla psikolojiktir. Cinselliğe ilişkin bilgilerin eksik, yanlış ve yetersiz olması, geçmişte yaşanan travmalar ve olumsuz deneyimler, cinselliğe ilişkin korku ve kaygı duyguları kadının bilinçdışında cinsel birleşmeyi tehlikeli olarak algılamasına yol açabilir.

Vajinismus Belirtileri

·        Cinsel ilişki denemelerinde penisin vajinaya girişinin engellenmesi veya şiddetli ağrı yaşanması

·        Vajinal kasların istemsizce kasılması

·        Cinsel ilişki denemelerinde ağrı, acı, yanma, batma hissi

·        Jinekolojik muayene olamama veya zorluk yaşama

Vajinismus sadece fiziksel belirtilerle değil, aynı zamanda psikolojik belirtilerle de kendini gösterir. Vajinismusta, kadın cinsel birleşmeyi tehlike olarak algılar. Buna bağlı olarak cinsel ilişki denemelerinde:

·        Yoğun korku

·        Kaygı

·        Panik hissi gibi duygular yaşayabilir.

Yaşanan kasılmalar vajinal kaslarla sınırlı kalmayabilir, beden de savunmaya geçer ve şu belirtiler görülebilir:

·        Tüm vücutta kasılma

·        Bacaklarını kapatma

·        Eşini/partnerini itme

·        Nefes alıp vermede hızlanma

·        Kalp atışında artış gibi fizyolojik ve davranışsal belirtiler görülebilir.

Vajinismusun Nedenleri

·        Fizyolojik nedenler (yapısal vajinal problemler vb.)

·        Cinselliğe ilişkin bilgilerin eksik, hatalı ve yetersiz olması

·        Cinselliğe karşı olumsuz tutum ve inançlar

·        Cinsel tabular ve mitler

·        Katı, otoriter bir aile ortamında büyümek

·        Partnerle yaşanan ilişki problemleri

·        Geçmişte yaşanmış travmatik, olumsuz deneyimler

Vajinismus genellikle ilk cinsel birleşme veya jinekolojik muayene sırasında ortaya çıksa da yaşanan travmatik olaylar, partner problemleri, yaşanan fizyolojik değişimler nedeniyle sonraki cinsel birlikteliklerde de ortaya çıkabilir.

Vajinismus Kendiliğinden Geçer Mi?

Hayır. Vajinismus genellikle kendiliğinden geçmez. Ancak zorlayarak cinsel ilişkiye girme çabaları gibi işlevsiz girişimler vajinismus sürecini çözemeyeceği gibi problemi şiddetlendirebilir ve çözümü daha zor bir hale getirebilir.

Vajinismus yaşayan kadınlar cinsel birleşmeden kaçınsa da genellikle cinsel yakınlaşmalardan kaçınmaz, cinsel istekte azalma gözlemlenmeyebilir. Ancak eğer çözümü için gerekli arayışa girilmezse zamanla cinsellikten uzaklaşma, cinsel isteğin azalması, partnerle yaşanan ilişki problemleri, partnerde cinsel işlev bozukluğunun ortaya çıkması gibi durumlar gözlemlenebilir. 

Vajinismusun Çözümü: Cinsel Terapi

Vajinismus, doğru yaklaşım ve uzman desteği ile birlikte tamamen çözülebilen bir cinsel işlev bozukluğudur. Vajinismus psikolojik temelli olduğunda çözüm için en etkili yöntem cinsel terapidir. Cinsel terapinin hedefi, doğru cinsel bilgi ile kadının korku ve kaygılarını azaltarak vajinal kaslarının kontrolünü sağlamak, gevşetmesini öğretmek ve terapi süreci sonunda sağlıklı, haz odaklı cinsel yaşama ulaşılmasını sağlamaktır.

Cinsel terapi sürecinde ilk olarak kişinin yaşantısı, detaylı cinsel yaşam öyküsü, geçmiş ilişkileri, partner ilişkisi, aile öyküsü ele alınır. Böylece vajinismusu başlatan, sürdüren, şiddetlendiren unsurlar değerlendirilir ve kişiye özel terapi planı geliştirilir.

Ardından terapi süreci şunları içerir:

·        Cinsel eğitim (fizyoloji, anatomi, cinsel sağlık, cinsel yanıt döngüsü vb.)

·        Cinsel mitlerin ele alınması, cinselliğe ilişkin yanlış bilgilerin doğruları ile değiştirilmesi

·        Korku, kaygı yaratan düşünce ve inançların belirlenmesi

·        Bilişsel yeniden yapılandırma

·        Vajinal kasların kontrolünü sağlamaya yönelik kademeli ev egzersizleri

Vajinismus Egzersizleri

·        Pelvik taban egzersizleri: Kas kontrolünü artırmak, güçlendirmek hedeflenir.

·        Nefes egzersizleri: Kaygı, korku gibi duyguların şiddetini azaltmak ve buna bağlı fizyolojik belirtileri azaltmak hedeflenir.

·        Gevşeme egzersizleri: Bedende yaşanan kasılmaları gevşetmeyi hedefler.

·        Parmak veya dilatör egzersizleri: Vajinal kasların kasılmasını aşamalı bir şekilde gevşetmeyi, kas kontrolünü arttırmayı amaçlar.

Partnerin Rolü

Vajinismus yaşayan kadınlar kendilerini suçlu, eksik, kusurlu, yetersiz, utanç içinde hissedebilirler. Bu duyguların şiddetini azaltmak terapi sürecinin önemli bir parçasıdır. Bu gibi durumlarda partnerin destekleyici yaklaşımı terapi sürecinin başarılı bir şekilde tamamlanması için çok önemlidir. Vajinismus sürecine kadının problemi olarak değil, bir çift problemi olarak bakılmalıdır. Terapi sürecinde gerektiği durumlarda çift terapisi teknikleri uygulanmaktadır. 

Vajinismus Seansları Ne Kadar Sürer?

Kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte terapi süreci genellikle 2-3 ay içerisinde tamamlanır. Terapiye düzenli katılım terapinin başarıya ulaşması için önemli bir belirleyicidir.

Sonuç

Vajinismus, çözülebilir yaygın bir cinsel işlev bozukluğudur. Birçok kadın cinsel terapi ile vajinismusun üstesinden gelmiş ve sağlıklı, haz odaklı bir cinsel yaşama ulaşmıştır. Eğer siz de benzer bir problem yaşıyorsanız uzman desteği ile sağlıklı cinsel yaşama ulaşabilirsiniz.

KAYNAKÇA

Binik, Y. M. (2010). The DSM diagnostic criteria for vaginismus. Archives of sexual behavior, 39(2), 278-291.

Doğan, S. (2023). Cinsel terapi eğitimi. Marmara Psikoloji.

Er, O., Özdel, K., & Ayşe, G. Y. Ö. (2010). Vajinismus. Kriz dergisi, 18(3), 37-46.

Kahıloğulları, S., & Karaaziz, M. (2024). Vajinismus Ve BDT Üzerine Derleme. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 8(3), 17-29.

Keçe, C., & Güngör, S. (2012). 10 Adımda vajinismus tedavisi. Ankara: Pusula Yayın Evi.

Lamont, J. A. (1978). Vaginismus. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 131(6), 632-636.

Üstgörül, S., Keçe, C., & Çay, M. (2021). Vajinismus’ ta Çözüm Odakli Kısa Süreli Terapi Yaklaşımı: Olgu Sunumu. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 35-42.